Η γραφή αποτελεί ένα σημαντικό αναπτυξιακό τομέα στη ζωή ενός παιδιού και αφορά την αποτύπωση του προφορικού λόγου σε γραπτή μορφή. Περιλαμβάνει τον ταυτόχρονο συντονισμό των ματιών, των χεριών, της ακριβής χρήσης των δακτύλων, της λαβής σύλληψης του εργαλείου, τον σχηματισμό των γραμμάτων, της θέση σώματος και της ολοκλήρωσης αισθητηριακών συστημάτων. Σε αρκετές περιπτώσεις, αλλά όχι πάντοτε, η ανάπτυξη των γραφοκινητικών δεξιοτήτων σε ένα παιδί παρέχει ενδείξεις για πιθανά καλά κρυμμένες αναπτυξιακές δυσκολίες οι οποίες το δυσκολεύουν στη διαδικασία μάθησης.
Υπολογίζεται πως περίπου το 10-30% των παιδιών στο σχολικό πλαίσιο αντιμετωπίζουν δυσκολίες στο τομέα της γραφής (Karlsdottir and Stefansson, 2002). Οι έρευνες έχουν συστηματικά αναδείξει το ρόλο της Εργοθεραπείας στο να βοηθήσει και να προωθήσει τις κατάλληλες δεξιότητες ώστε το παιδί να βελτιώσει σε σημαντικό βαθμό τις ικανότητες και την απόδοση του στον τομέα της γραφής (Case – Smith et.al, 2011; Case-Smith, 2002; Denton et.al, 2006; Hoy et.al, 2011).
Η γραφή αποτελεί ένα σύνθετο πλέγμα διαφόρων δεξιοτήτων όπως κινητικών, αντιληπτικών, γνωστικών, γλωσσικών όπου όλες μαζί θα πρέπει να συνδυαστούν για να ολοκληρωθεί επιτυχώς. Τα στάδια ανάπτυξης και ετοιμότητας στο τομέα των γραφοκινητικών χρειάζεται να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη. Όλες οι έρευνες πλέον συμφωνούν ότι τα παιδιά δεν πρέπει να διδαχθούν γραφή πριν να είναι ακόμη έτοιμα. Σε αντίθετη περίπτωση αυτό μπορεί να δημιουργήσει σημαντικές δυσκολίες, στη γραφή αλλά και σε άλλους τομείς της μάθησης, περιορίζοντας σε σημαντικό βαθμό την μαθησιακή απόδοση ενός παιδιού (Nicolson and Fawcett, 2011; Simner, 1991). Καινούργια ερευνητικά δεδομένα και βιβλιογραφικές ανασκοπήσεις έχουν στοιχειοθετήσει τη σύνδεση μεταξύ δυσκολιών στη γραφή με άλλες μαθησιακές δεξιότητες (ανάγνωση, ορθογραφία, γραπτή έκφραση κ.α.) (Dohla and Heim, 2016; Nicolson and Fawcett, 2011; Smet et.al, 2013).
Σύμφωνα με την υπάρχουσα βιβλιογραφία (Feder and Majnemer, 2007), ένα παιδί που παρουσιάζει δυσκολίες στον τομέα της γραφής ενδέχεται να παρουσιάζει δυσκολίες σε ένα ή περισσότερους από τους πιο κάτω τομείς:
Όταν ένα παιδί παραπεμφθεί για εργοθεραπευτική αξιολόγηση ο παιδιατρικός εργοθεραπευτής ελέγχει το αναπτυξιακό επίπεδο του βρίσκεται το παιδί στους πιο πάνω τομείς και δημιουργεί ένα εξατομικευμένο πρόγραμμα παρέμβασης.
Οι σημαντικότερες ενδείξεις σε γονείς και εκπαιδευτικούς για την επάρκεια δεξιοτήτων γραφής, συχνά συγχέεται με τον τρόπο σύλληψης του μολυβιού και προσπάθειας που καταβάλλει ένα παιδί (δεν προσπαθεί αρκετά). Αυτό είναι μεγάλο λάθος.
Συχνά, παιδιά με δυσκολίες σε γραφοκινητικές δεξιότητες θα εμφανίσουν κάποιες από τις πιο κάτω δυσκολίες:
Αν υπάρχουν κάποιες ενδείξεις από τις πιο πάνω τότε ίσως το παιδί σας να παλεύει να ανταπεξέλθει στις απαιτήσεις της γραφής χάνοντας την αυτοπεποίθηση του και το κίνητρο του. Συστήνεται επομένως να προβείτε σε μια αξιολόγηση από ειδικό Εργοθεραπευτή.
Πελεκάνος Ηλίας
BSc Occupational Therapy
Basic DIRFloortime® provider
MSc Neurological Rehabilitation